O Zbąszyniu z okazji wystawy „Ausgewiesen! Historia Polenaktion 1938”

W poniedziałek 21 listopada we Frankfurcie nad Odrą Wojciech Olejniczak, prezes Fundacji TRES, zaprezentuje projekty upamiętniające ze Zbąszynia w ramach Kolokwium Europy Wschodniej – Europejski Uniwersytet Viadrina. Wydarzenie towarzyszy wystawie „Ausgewiesen! Historia Polenaktion 1938”, zorganizowanej przez Aktives Museum Faschismus und Widerstand in Berlin e.V.

Wystawa „Ausgewiesen! Historia Polenaktion 1938” opowiada historię sześciu żydowskich rodzin z Berlina i mieszkańca Frankfurtu nad Odrą Eliasza Rammera przed, w trakcie i po 28 października 1938 roku. Tego dnia 17 tysięcy Żydów zostało aresztowanych w Rzeszy Niemieckiej i deportowanych do Polski ze względu na ich polskie obywatelstwo. Ponad 8 tysięcy wypędzonych Żydów trafiło do małego polskiego miasteczka Zbąszyń. Znaczna część musiała tam przebywać do 10 miesięcy w improwizowanych noclegowniach, zanim pozwolono im wyjechać do krewnych w głąb Polski lub wyemigrować za granicę. Po ataku Niemców na Polskę wielu z nich zostało zamordowanych podczas Holokaustu.

„Polenaktion” była pierwszą masową deportacją i zapoczątkowała nową fazę nazistowskich prześladowań Żydów.  Poza dokumentami prześladowań i morderstw wystawa pokazuje prywatne zdjęcia rodzinne dokumentujące życie przed i po deportacjach.

Pochodzący ze Zbąszynia artysta i założyciel Fundacji TRES Wojciech Olejniczak od ponad 15 lat realizuje projekty upamiętniające historię „Polenaktion”. Opowie o tym, jak dziś w Polsce wspomina się historię pierwszego masowego wypędzenia polskich Żydów z Rzeszy Niemieckiej w 1938 roku i jakie ślady tej historii można znaleźć w Zbąszyniu, małej miejscowości, która niespodziewanie stała się sceną katastrofy humanitarnej w 1938 roku.

Spotkanie, tłumaczone na język niemiecki i polski, odbędzie się w Logensaal Uniwersytetu Viadrina o godzinie 18.00. Rozmowę poprowadzi dr Lidia Zessin-Jurek. Wydarzenie moderował będzie prof. Werner Benecke z Katedry Kultury i Historii Europy Środkowo-Wschodniej.

Wystawa „Ausgewiesen! Historia Polenaktion 1938” została wsparta przez fundacje Sanddorf Stiftung oraz Ursula Lachnit-Fixson Stiftung. Prezentacja we Frankfurcie nad Odrą została dofinansowana przez Brandenburgische Landeszentrale für politische Bildung.